Spor yıllık gelirleri milyarlarca insanı çekici ve üreten küresel bir olay olarak, 145 $ Milyar ABD dolardan fazla olduğu ifade edilmektedir. Sporda yolsuzluk yeni olmasa da, kötü yönetim ve yolsuzluk skandallarının son zamanlarda yaygınlaşması sporun kazandırmış olduğu tüm sevinçleri ve kazanımları tehdit etmektedir. Transparency International (TI), “Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün uluslararası yolsuzluklarla ilgili bir çok çalışması olmuştur.
Uluslararası Şeffaflık Örgütü, sporda dürüstlüğün yeniden tesis edilmesi için çalışmalarının bu yıl spora odaklı ve sporda reform yaklaşımları için, önerilerin uzun bir yelpazesi sunmak için geçtiğimiz günlerde “Sporda Küresel Yolsuzluk Raporu 2016” nu yayınladı.
Rapor ; son yıllarda bir sektör haline gelen sporda yolsuzluklarla mücadele etmek için ; önde gelen uzmanlar, araştırmacılar, spor yetkilileri, politikacılar, gazeteciler, sporcular ve spor diğer paydaşlar olmak üzere 60'dan fazla kişinin görüşlerini içere çalışmalar ile bir derleme niteliğinde olup, sporda alt alanları kapsayan denemeler: Sporda kamu güveninin yeniden sağlanması için, çözüm odaklı, teşvik politikaları, yasal boşluklar, ihtiyaçlar, bütünlük ve ilerleme amaçlı hazırlanmış olup; Yönetim, Şeffaflık, ABD Kolej Sporu, Mega Etkinlikler, Şike ve Katılım gibi başlıkları içermektedir. 360 sayfalık raporda; çok uzun süredir spor, herhangi bir etkili dış gözetimi olmaksızın, spor kendini suçlama ve değişime dirençli bir 'ada' olarak işletildiğinden bahsedilmektedir. Uluslararası Şeffaflık Örgütüne göre; sporda yolsuzluk konusunda mücadele için nasıl çözümler gerektiğini, birçok ulusal ve uluslararası spor kurumu için, spor organizasyonlarının geliştirilmiş bir yönetişimden geçtiği vurgulanmaktadır.
Raporun yönetici özetine göre ;
Uluslararası Futbol Federasyonu (FIFA) ile ilgili 27 May 2015 tarihinde şantaj ve kara para aklama suçlamasıyla eski ve mevcut dokuz yönetici hakkında başlatılan soruşturma ile futbol dünyasında bir gecede manzara değişmişti. FIFA ile ilgili “yaygın sistematik ve köklü yolsuzluk” soruşturması kapsamında başlatılan çalışmalar bu konuyu küresel odak haline getirmiş oldu. FIFA da başkanlık kurumu ve başkan dokunulmazlık kültürüne sahip olarak gelişmeleri habersiz izlerken soruşturmaya görevden alınmaya, bir çok suçlamaya ve yeniden seçime maruz kalmışlardı. Bu olayla birlikte FIFA kamu güvenini tüm zamanların en düşük dönemini yaşamış; Dünya futbolunda sorumsuzluğun çok kötü boyutlarını ortaya koymuştur. Şayet bu güvensizliğin nedenlerin anlamak ve yeniden güven kazanması için bir takım reformlara ihtiyaç olduğu bilinen bir gerçektir.
Aslında sporda yolsuzluk futbol ile sınırlı değildir. Kriket, bisiklet, badminton, buz hokeyi, hentbol, atletizm ve Amerika üniversite sporları dahil olmak üzere diğer spor dallarında güven konusunda bir çok olumsuzluklar söz konusudur. Futbolla ilgili tüm ilişkili nedenler genel olarak benzerlik göstermektedir.
Spor yakından incelendiğinde kamu yararı adına oynanan genellikle milyarlarca gelir vergi, fon, barındıran önemli bir etkinlik, Spor aynı zamanda tarihi ilkesine göre düzenlenen, özerk yapısı gereği spor organizasyonları, uluslararası örgütler, bölgesel konfederasyonlar veya ulusal dernekler 'kar amacı gütmeyen' veya 'sivil toplum”un da önemli ilgi alanı olmuştur.
Bir çok ülkede spor örgütleri etkili bir dış gözetim olmadan faaliyet göstermektedirler. Çoğu spor derneklerine ait tüzüklerdeki konular reformları başlatan kişilerin aynı zamanda reformları onaylayacak ve etkilenebilecek kişiler olduğu için, spor kurumları suçlama ve değişimlere dirençli olacakları kaçınılmazdır. Sporun kurumsal yapıları, büyük ölçüde eskimiş bulunmaktadır. Spor kurumlarında yönetim uygulamaları genellikle yönetim deneyimi az olan aracılığıyla ve eski sporcular tarafından denetlenmektedir. Bu doğrusal hiyerarşik örgütsel modeller geçmişte çalışmış olsa da, birçok uluslararası spor organizasyonları, bölgesel konfederasyonlar ve ulusal spor kuruluşlar sadece büyük ticari büyümeye ve gelişmelere ayak uydurmuştur. Yöneticiler ve kurumlar, sektörel anlamda belirli öz çıkarlarını korumak amacıyla, yüksek maaş, ikramiye ve neredeyse sınırsız görev süreleri nedeniyle, yeni gelişmeler adapte olmamayı tercih etmişlerdir.
Sporda iç reform gelen girdiler de dahil olmak üzere, aynı zamanda dış bakış açılarına da açık olunmalıdır. Sporcular ve destekçileri, hükümetler, sponsorlar ve sivil toplum, spor ailesinin ihtiyacı yolsuzlukla mücadele faaliyetlerinde; Bilgi, iyi yönetişim, insan haklarına sahip kişiler, büyük ilgi müttefik olarak spor dünyasının dışına işçi hakları ve kalkınma spor gibi alanlarda odaklanmalıdır.
Geçtiğimiz on yıl içerisinde, yapısal sorunları, uzman görüşlerin analizleri ile hazırlanan; Küresel Yolsuzluk Raporu: Spora katılımın hedef odaklı olmasında Sporda iyi yönetişimin temel unsuru olan katılımcıların sesleri ve kendi rollerin belirlemek ile birlikte, Sporda problemlerin temel nedenleri kapsamlı bir genel bakış sağlamaktadır. Spor karşısında yolsuzluk, önemli katılımcıların bakış açılarının yanı sıra; sporda güncel sorunları üzerinde durularak sporda yolsuzlukların tüm boyutları ile ele alınmaya çalışılmıştır.
Uluslararası Şeffaflık Örgütünün Sporda Küresel Yolsuzluk başlığında yayımlamış olduğu rapor; sporda güveni yeniden ilgilenen herkes için bir kaynak olup tespit edilen ayrıntılı önerileri gözden geçirerek temiz spor (#cleanupsports) için, sporun taban birlikleri ve destekçileri ile birlikte çalışmak, uluslararası, bölgesel ve ulusal spor organizasyonları, sponsor, yerel ve ulusal hükümet ve uluslararası kuruluşları teşvik etmek gerekmektedir. Şeklinde vurgulanmıştır.
Kaynak; Global Corruption Report: Sport
www.transparency.org/news/feature/global_corruption_report_sport
Doç.Dr. Sebahattin Devecioğlu | FIRAT UNIVERSITESI | This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it. | 2015
