Suriye'de iki yılı aşkın bir süredir devam eden krize çözüm bulmak için sürdürülen diplomatik çabalara bugün BM çatısı altında bir yenisi eklenecek.
BM Güvenlik Konseyi (BMGK) üyelerinin bu konudaki görüş ayrılıkları Konsey'in etkili tutum takınmasını zorlaştırıyor. Özellikle ABD ve Rusya'nın Suriye'de geçiş sürecine ilişkin farklı yaklaşımları, Güvenlik Konseyi'nden Suriye'de yaşanan katliama ilişkin kınama kararının çıkmasını engelliyor.
BMGK'nın işlevsiz kaldığı BM'de, aralarında Türkiye, Katar ve ABD'nin de yer aldığı 20'den fazla ülke Suriye hakkında karar taslağı hazırlayarak geçen hafta Genel Kurul'a sundu.
Kabul edilmesine kesin gözüyle bakılan taslağın ortak sunucuları arasında Güvenlik Konseyi'nin üç üyesi ABD, Fransa ve İngiltere ile Türkiye, Katar ve çoğunluğunu Avrupa ve Arap ülkelerinin oluşturduğu 54 ülke bulunuyor.
Taslağa muhalefet eden Rusya, karar taslağının kabul edilmesinin haziran başında düzenlenmesi beklenen uluslararası Suriye Konferansı'na zarar vereceğini savunuyor.
Kabul edilmesi durumunda, Genel Kurul'dan Suriye krizi konusunda üçüncü karar taslağı geçmiş olacak. Daha önceki karar metinleri, geçen yıl 16 Şubat ve 3 Ağustos'ta 130'dan fazla ülkenin oyuyla kabul edilmişti.
Karar taslağının kabul edilmesi için salt çoğunluğun onayı yeterli olacak. Kabul edilmesi beklenen metin BMGK kararı gibi bağlayıcı olmayacak ancak uluslararası toplumun Suriye'de yaşananlara bakışının görülmesi açısından önem taşıyacak.
Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu da tasarıda
Oylanacak karar taslağında Suriye yönetimi tarafından ağır silahlar kullanılarak büyük insan hakları ihlallerinin işlendiği ve bunun neticesinde şiddetten kaçan binlerce Suriyelinin komşu ülkelere sığınmak zorunda kaldığı bildirilerek, söz konusu eylemler şiddetli bir şekilde kınanıyor.
Rejimin halkını koruyamadığı, kadın ve çocukların fiziki ve cinsel saldırıya uğradığı belirtilen metinde, Suriye hükümetinin kimyasal ya da biyolojik silah kullanma tehdidi ve bu silahların kullanıldığına ilişkin iddialardan duyulan endişe vurgulanarak, BM Genel Sekreteri'nin iddiaların araştırılması için heyet oluşturmasından duyulan memnuniyet dile getiriliyor.
Taslağın siyasi sürece ilişkin bölümünde de "Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu'nun (SMDK) kurulması memnuniyetle karşılanarak, Marakeş'teki Suriye Halkının Dostları Grubu toplantısında SMDK'nın Suriye halkının tek meşru temsilcisi kabul edildiği" değerlendirmesi yer alıyor.
Taslağın kabul edilmesi durumunda, SMDK ilk kez BM Genel Kurulu karar metninde yer almış olacak.
Arap Birliği'nin krize siyasi çözüm bulunması amacıyla yaptığı çalışmalardan duyulan memnuniyetin de belirtildiği metinde, birliğin bu konuda aldığı kararların önemi vurgulanıyor.
Komşu ülkelerin egemenliğine saygı isteniyor
Suriye'deki krizin barışçıl çözümü için en iyi seçeneğin hızlı bir siyasi geçiş süreci olduğu da vurgulanan taslakta, hangi taraftan gelirse gelsin şiddet olayları kınanarak, terörist eylemler, korkutma ve her türlü şiddete son verilmesi isteniyor.
Taslakta ayrıca, Suriye içinde yerlerinden edilmiş insanlara yönelik insan hakları ihlallerini incelemek üzere özel bir raportör atanması ve bu raportörün 90 gün içinde Genel Kurul'a sunum yapması talebinde bulunuluyor.
Taslağın Türkiye'yi ilgilendiren önemli bir maddesinde de uluslararası topluma, Suriyeli sığınmacıları barındıran ülkelere "sorumluluğu paylaşma" ilkesi çerçevesinde finansal destek sağlamaları çağrısı yapılıyor
Taslakta, Suriye ordusunun komşu ülkelerin topraklarına top atışı yapması ve ateş açması sonucu bu komşu ülkelerin vatandaşları ve Suriyelilerin hayatını kaybettiği kaydediliyor.
Saldırıların şiddetli biçimde kınandığı taslakta bu tutumun hem uluslararası hukuka aykırı olduğu hem de komşu ülkelerin toprak bütünlüğü ve egemenliği ile bölgesel barış ve güvenliğe tehdit oluşturduğu belirtilerek, Suriye hükümetinden komşu ülkelerin egemenliğine saygı göstermesi isteniyor.
